Harold Kroto
Państwo działania | Wielka Brytania | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 7 października 1939 | ||
Data i miejsce śmierci | 30 kwietnia 2016 | ||
profesor | |||
Specjalność: chemia | |||
Alma Mater | University of Sheffield | ||
Nagrody | |||
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii | |||
|
Harold Walter Kroto (ur. 7 października 1939 w Wisbech, zm. 30 kwietnia 2016 w Tallahassee[1]) – brytyjski chemik, profesor, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1996 (razem z Robertem Curlem Jr. i Richardem Smalleyem) za odkrycie fulerenów.
Młodość
Urodził się w hrabstwie Cambridgeshire, natomiast jego rodzice pochodzili z Berlina, skąd wyemigrowali w 1937. Ojciec Harolda miał polsko-żydowskie korzenie, jego rodzina pochodziła z Bojanowa w Wielkopolsce. Harold zawdzięczał temu żydowskie nazwisko Krotoschiner, które nosił do 1955 roku, kiedy to zostało skrócone przez ojca do Kroto.
Praca naukowa
Studiował chemię na Uniwersytecie w Sheffield, którą to uczelnię polecił mu jego nauczyciel chemii w szkole średniej, Harry Heaney (obecnie profesor emerytowany Uniwersytetu w Loughborough), gdyż uważał tamtejszy wydział chemiczny za najlepszy w Wielkiej Brytanii. W 1961 r. Kroto otrzymał dyplom licencjacki. Początkowo interesował się chemią organiczną, jednak jego zainteresowania przeniosły się w kierunku mechaniki kwantowej. Podczas pracy nad doktoratem zajmował się analizą spektroskopową wolnych rodników powstałych w wyniku fotolizy. Związany z tymi badaniami na Uniwersytecie Sheffield jest noblista z 1967 George Porter. Po obronie dysertacji w 1964 r. Kroto przeniósł się do Kanady, a następnie do USA, gdzie odbywał staże podoktorskie (między innymi w Bell Laboratories). W 1967 r. wrócił do Anglii i pracował jako wykładowca na Uniwersytecie Sussex (Brighton w południowej Anglii).
Odkrycie fulerenów
W 1970 r. rozpoczął prace nad badaniem organicznych związków chemicznych z wielokrotnymi wiązaniami potrójnymi (podstawione alkiny) przy użyciu spektroskopii fotoelektronowej. Pierwszą analizowaną cząsteczką był związek z grupy nitryli – cyjanobutadiyn. Badanie jej i podobnych doprowadziło do odkrycia w 1985 r. pierwszego fulerenu C60 oraz wykrycia jego widma w gwiazdach. W tym samym roku został profesorem.
W późniejszych latach Harold Kroto prowadził badania w dziedzinie nanotechnologii.
Wyróżnienia i nagrody
W 1996 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.
Otrzymał doktoraty honoris causa Uniwersytetu Sheffield (1995) i Uniwersytetu Surrey (2005).
W 2002 roku otrzymał Nagrodę Michaela Faradaya, a w 2005 Medal Copleya.
W latach 2002–2004 był przewodniczącym Royal Chemical Society.
Przypisy
- ↑ FSU's Nobel-winning chemistry professor Kroto dies [online], Tallahassee Democrat [dostęp 2016-05-03] .
Linki zewnętrzne
- Prywatna strona WWW
- p
- d
- e
- p
- d
- e
|
- PWN: 3927648
- Britannica: biography/Harold-Kroto
- Universalis: harold-walter-kroto
- БРЭ: 5177743
- NE.se: harold-w-kroto
- SNL: Harold_W._Kroto
- VLE: harold-walter-kroto
- Catalana: 0247752
- DSDE: Harold_W._Kroto
- Hrvatska enciklopedija: 34191
- Scopus: 7005231514